Ik geloof dat dat het antwoord op de crisis is. Het tegenovergestelde (moet ik dat uitleggen?) van wat marskramers op alle zonnige stranden van de wereld naar je roepen als ze uitgevist hebben dat je uit Holland komt, zoals ons koninkrijk in het buitenland meestal wordt genoemd. Ik vind het een beetje een genante boodschap, helemaal als onze gereformeerde minister-president (ik schreef bijna "predikant") het roept. De man wil ons een betere moraal aanpraten, maar als het echt tegenzit komt hij met een volkomen tegenstrijdige boodschap. Hoe meer aso-bakken we kopen, hoe beter het is voor de kwijnende auto-industrie. Een paar Joint Strike Fighters extra kunnen ook geen kwaad, behalve misschien bij de slachtoffers die ze maken, maar dat zijn meestal toch mensen die niks kopen.
Ik vind het wel een moreel dilemma. Vooral omdat ik zelf ook zo graag spulletjes koop. Twee weken geleden een messenslijper (24 euro 95), waardoor ik nu heerlijke salsa's kan maken van verse groente die ik anders niet fijngehakt kreeg. Anderhalve week geleden een gel-pen (3 euro 32, inclusief porto) waarvan je de inkt kunt wissen door hem warm te maken, door er met een soort gummetje over te wrijven. Ik vond hem zo mooi dat ik hem met eBay uit Hong Kong heb laten komen en hij heeft alle verwachtingen overtroffen. Van de Sint kreeg ik een Jamman, een apparaat waarmee je geluidsfragmenten kunt opnemen van een gitaar of microfoon (229 euro, ook online gekocht trouwens). Het hele huisgezin is al twee dagen blij aan het beatboxen, nu ik er gisteren een microfoonstandaard (10 euro) bij heb gekocht. Nu ik toch bezig ben heb ik net even met de kindertjes 25 dollar uitgeleend via Kiva (doe jij dat nou ook eens, micokrediet werkt en je krijgt je centen aan het eind van het jaar gewoon terug: http://www.kiva.org) aan een mevrouw uit Sierra Leone voor haar kruidenierswinkel.
(Merk trouwens op dat het Internet eigenlijk niet veel meer is dan één groot huis-aan-huis-blad annex winkel, waar ik nu spullen koop waarvan ik vroeger het bestaan nauwelijks kende. Zo'n bedrijf als Google, dat allerlei nobele projecten heeft verzonnen als Google Maps, Picasa en mijn geliefde Googe Mail, verdient zijn centen behoorlijk ordinair met het verkopen van rubrieksadvertenties, waardoor onze kwaliteitskranten het nu zo zwaar hebben. Het lijkt zo wel of het Internet belangrijker is als winkelcentrum dan als forum voor het vrije woord, ongecorrumpeerd door commerciële belangen en dat soort zaken. Dat is nou ook wat.)
Het bevalt me dus eigenlijk wel goed, dat geld uitgeven, en tegelijk vind ik het een nare gedachte dat dat kennelijk de enige manier is om de economie aan de gang te houden/krijgen en de armoe de wereld uit te bannen. Om de rijkdom te vergroten moeten dan weer spulletjes worden bedacht die mensen graag kopen. Ik ben ooit uitgever geweest en daardoor de hele dag bezig om nieuwe boeken en tijdschriften te verzinnen. Dat was moeilijk. Als je dan een marketeer vroeg wat je in godsnaam moest verzinnen, zeidie altijd: je moet iets maken wat de mensen graag willen! Dat klonk niet onredelijk. Alleen, als je mensen ging vragen wat ze nog meer van onze uitgeverij wilden zeiden: we willen graag betere spullen, maar wel veel minder en veel goedkoper. De marketeer zei dan dat je je onderzoek verkeerd had gedaan, dus dan verzon je zelf maar weer wat. Elk aanbod schept zijn eigen vraag, beweerde de 18e eeuwse econoom Say al, en dat hadtie goed gezien. Alleen viel de vraag nog wel eens tegen. Maar we dwalen af.
Kan dat nou niet anders? En dan zonder gelijk zelfvoorzienend te hoeven worden, want ik heb hier alleen een balkon om mijn eigen gewassen te telen. Een elektrische auto wil ik eventueel wel, liefst een Tesla. Is er een middenweg tussen terug naar de natuur en iedere zaterdag in drommen de stad in om kauwend op een Vietnamese loempia of nog iets vetters te proberen je zuurverdiende centen kwijt te raken aan zooi? Alleen spulletjes kopen waar je vrolijk van wordt lijkt me een goeie stap, maar koop ik dan genoeg om de wereldeconomie uit het slop te krijgen? Of moet ik het weggeven aan mensen die het beter kunnen gebruiken (ik moet toegeven dat ik zonder Jamman ook best een fijn leven had)? Dat gaat me ook weer niet zo gemakkelijk af, vrees ik.
Nou, wie het weet mag het zeggen. Behalve Balkenende.
