Over leiderschap

Het gaat eerst even over iets anders. Donderdag liet iemand op een presentatie een stukje zien van een  TED Talk van Simon Sinek. Nooit van gehoord tot op dat moment. Het ging over een gouden cirkel en het kwam erop neer dat het Waarom van iets belangrijker is dan het Hoe en het Wat. Hij gaf als voorbeeld computers van Apple. Je koopt geen spullen van Apple omdat ze gebruiksvriendelijk zijn (is sinds MS Windows ook achterhaald), mooi ontworpen (dat staat nog steeds overeind) of nog zoiets, maar omdat Apple anders en beter wil zijn en bijzonder.

Als marketingaanpak vind ik dat wel een aardige. Je verkoopt niet wat je productje allemaal kan, want er zijn er tig die hetzelfde kunnen, maar je prijst een mooi doel aan wat er iets mee te maken heeft. De wereld verbeteren of zo. Is ook overtuigender dan er een halfblote vrouw bij te zetten (ik herinner me nog de brommerreclame, waar een meisje in bikini op de een of andere manier over de buddyseat van een Zündapp gevleid lag zonder eraf te vallen, althans niet tijdens de opname).

In de politiek kun je zo ook een heel eind komen: je vertelt niet wat je precies gaat doen (bezuinigen) en al helemaal niet hoe(veel), maar je hangt een verhaal op over samen en sterk en sociaal en dan hapt iedereen.

Zo bekeken is het eigenlijk wel een open deur. Sinek maakt zijn verhaal wel nog wat mooier door het te combineren met hersenkundige feiten over het limbische systeem, dat beslissingen neemt (fight or flight) zonder rationeel te denken of dingen onder woorden te brengen. Het Waarom appelleert namelijk aan het limbische systeem. Ik zou dit allemaal wel eens verkeerd begrepen kunnen hebben, maar als je theorie weet te onderbouwen met iets uit de neurowetenschappen zit je dezer dagen natuurlijk helemaal goed.

Wat ik een bèètje jammer vond aan het verhaal is dat Steve Jobs en Martin Luther King op één hoop werden gegooid. Apple maakt gewoon computers, wel is waar mooie en vroeger ook veel gebruikersvriendelijk dan andere, maar die computers waren er zonder Apple ook wel gekomen en het is maar de vraag of de wereld van dit merk zoveel beter van wordt (wel armer). Dit ligt bij Martin Luther King (" doctor King"  zeggen ze in Amerika en omstreken altijd beleefd) toch iets anders. Als hij er niet was geweest was er ongetwijfeld wel iemand anders opgestaan met een vergelijkbaar verhaal, maar ik vind de burgerrechtenbeweging toch van een iets andere orde dan de handel in computers.

Net wat ik al zeg, het verhaal van Sinek is solider als marketingverhaal dan als verklaring voor  leiderschap. Nou geloof ik wel dat een leider ook alleen maar leider wordt met een goed verkoopbaar verhaal, maar leiderschap en innovatie en commercie worden hier op één hoop gegooid.

Wel een mooie aanleiding voor mij om nog even te zeuren over leiderschap. Wat is het toch idioot dat het daar zo vaak over gaat, bijvoorbeeld op de Management Site. Ik snap nog wel enigszins dat topmanagers zich als leider willen afficheren, om wat gezag te hebben, hun bonus waar te maken en de boel in beweging te krijgen, maar ik zie topmanagers vooral als slecht geklede bureaucraten, die een paar slagen hebben gewonnen in de corporate warfare. Innovatie of charisma komen daar niet bij kijken. Ik snap ook dat consultants topmanagers willen helpen geloven dat ze leiders zijn of kunnen worden, maar de zucht naar leiderschap speelt niet alleen in de managementadvieswereld.

Gek eigenlijk: Alleen kuddedieren zoeken een leider, de rest van de wereld/het dierenrijk kan zijn eigen weg wel vinden. Zijn het moeilijke tijden of zo en is iedereen onzeker? Het lijkt me dat dat nogal meevalt. We leven hier niet in armoede en het is geen oorlog en dat gaat ook geen van beide heel binnenkort gebeuren. Of voelen mensen zich machteloos? Lijkt me ook onzin. Je kan morgen lid zijn van een politieke partij en overmorgen ergens in gekozen worden. Een actiegroep kan je vandaag beginnen (hierboven staan wat tips over hoe je je verhaal moet vertellen). Dan ga je toch niet zitten wachten op een leider? Alleen dat woord al.