Houd het volk rustig

In 1984 was ik voor het eerst in Spanje en het viel me op dat sigaretten en drank daar ongelofelijk goedkoop waren. Voor een paar centen kan je je doodhoesten aan tabak of een delirium zuipen. Ik nam me voor om als ik ooit dictator zou worden ook te zorgen dat iedereen lekker kon roken en drinken. Dan gaan de mensen niet de straat op. Een kater demonstreert niet lekker en met dichtgerookte longen blijf je de oproerpolitie niet voor, als ze met de wapenstok achter je aanzitten.

Maar tegenwoordig is dat niet meer nodig. Je zorgt dat iedereen een smartphone heeft met Facebook en je hebt nergens meer last van. Hoogstens in het verkeer. Twitter moet je natuurlijk wel afsluiten, want dat geeft maar onrust.

Zijn we gered?

De dag na de verkiezingen was er vrij veel opluchting: Wilders had verloren. Raar verhaal. Het aantal mensen dat geen betere partij weet dan Wilders is gestegen van 950.263 naar 1.321.275. Gefeliciteerd Nederland!

Wat nog erger is, is dat de VVD de grootste is gebleven en ook nog eens zo groot dat een kabinet zonder VVD niet mogelijk is. Hoera!

En het barst ineens van de middenpartijen. We krijgen dus een coalitie die het nergens echt over eens is, als we die al krijgen, en de niet-VVD-partijen worden heel voorzichtig, want ze hebben bij de PvdA gezien wat er kan gebeuren als kiezers je standpunten niet meer herkennen.

Wat krijg je dan? Een regering van burgemeesters die netjes op de winkel passen, zorgen dat de vuilnisbakken worden opgehaald en gaten in de weg gerepareerd. Ze gaan de global warming, de economische stagnatie, de toenemende ongelijkheid (vermogen graag even meenemen) en nog zo wat dingen niet tegenhouden. Nog meer winst voor conservatief Nederland en vooral de 1%.

Nostalgie

Leuk artikel in Sir Edmund van Hidde Boersma over nostalgie. Nostalgie iets voor mensen die niet met onzekerheid overweg kunnen, dus voor iedereen. Terugkijken naar een wedstrijd waarvan je de uitslag al weet. Net zoiets als partij kiezen in de Tweede Wereldoorlog, hoewel je nog steeds neonazi's hebt die zich vergissen.

Het jammere van nostalgie is dat het bijna nooit klopt. Het is maar de vraag of het vroeger allemaal zo fijn was en het is ook nog de vraag of het voor iedereen zo fijn was.

Ik was een keer in de Hermitage-dependence bijvoorbeeld in Amsterdam waar een tentoonstelling was over de tsaren. Het moet allemaal een dolle boel geweest zijn, met bals die zo druk waren dat je diamanten ketting in het gedrang kon knappen. Dat is waarschijnlijk best leuk als dat jouw ketting is, maar niet als je een van de tienduizend lijfeigenen bent die zich moest laten uitbuiten om die diamanten te betalen. Wat ben je voor idioot als je naar die tijd terugverlangt? Eigenlijk zijn alle kunstschatten waar wij voor in katzwijm liggen betaald met uitbuiting en slavernij. Er is niks meer aan te doen en je maakt het ook niet goed door ze te slapen, maar ik moet er af en toe wel aan denken.

En verder is het dus de vraag of het allemaal zo ontzettend leuk was. In de jaren 80 waren we bijvoorbeeld allemaal vrij beducht voor de bom. Toen ik op 3 maart 1986 op moest komen voor de Eerste Oefening (militaire dienst, dus), kwam ik veel jongens tegen die zich afvroegen wat dat voor zin had: één neutronenbom en we zouden er allemaal geweest zijn. Toen ik op de middelbare schooltijd zat was het ook een zootje, met punks, krakersrellen en dat soort dingen.

En kijken mensen daar met warme gevoelens naar terug, omdat je automatisch na twee maanden een vaste baan kreeg? En een studiebeurs? En VUT? Nou, toen deed niemand dat.

Ik ben eigenlijk wel benieuwd wat mijn kinderen eraan gaan doen. Ik geloof niet veel. In de Volkskrant wordt ook Mark Elchardus aangehaald, een Belgische socioloog, die bij elkaar geënqueteerd heeft dat maar 16% van de Belgische jongeren iets van de politiek verwacht (evenveel als van God, staat er een beetje smalend bij) - wie smaalt er tegenwoordig nog, trouwens? Hoe gaan ze dan zorgen voor een basisinkomen, verhoging van de successierechten naar 95% en kernenergie (de enige manier om de global warming nog een beetje tegen te gaan en bovendien veiliger dan windenergie)? Met Twitteren?

Ik ben wel blij dat er typetjes zijn als Rutger Bregman, de twenty something correspondent Vooruitgang van De Correspondent. Die heeft geen zin om bij de pakken neer te zitten, zoals de 50-plussers die de opinies domineren, in ieder geval in de pers en correspondeert vrolijk over de vooruitgang overal ter wereld.

Het is nog nooit zo goed gegaan, alleen zijn de vooruitzichten plaatselijk wat minder. Om precies te zijn bij de 500 miljoen Europeanen en 300 miljoen Amerikanen die tussen 1945 en 1975 drie keer zo rijk zijn geworden, maar 40 jaar nadat ze Reagan en Thatcher hebben gestemd tot de ontdekking komen dat de koek daarna niet meer zo veel groter is geworden en (verkeerd gestemd!) veel minder eerlijk verdeeld wordt. In een democratie (dan moet je wel gaan stemmen) is dat makkelijk recht te zetten, maar in tijden van neergang gaan mensen hun centen juist krampachtiger vasthouden in plaats van eerlijker delen.

Wie verzint daar iets op? Graag een stemadvies.

Nationalisme, gadverdarrie

Ik lees in de krant steeds vaker dat PVV-stemmers eigenlijk wel OK zijn, maar dat Wilders gestoord is. Vandaag nog in een interview met Pechthold (van zaterdag). Daar ben ik het helemaal mee eens. Wat ik nietsnap is dat mensen die boos zijn op Den Haag niet zelf een partij oprichten. Sylvana
Simons kan het ook, Thierry Baudet zelfs, dus het is vast niet moeilijk.

Het hele politieke systeem ligt klaar om overgenomen te worden, de macht ligt voor het grijpen voor wie er moeite in wil steken. Ik heb wel eens gelezen dat Nieuw Links de PvdA eind jaren zestig heeft overgenomen door met grote groepen (nieuwe) leden naar slecht bezochte afdelingsvergaderingen te gaan - en dat zijn afdelingsvergaderingen altijd - en de zittende bobo's weg te stemmen. Dan gaat het nog sneller.

Kiezers en niet-kiezers zijn nog steeds apathisch, behalve af en toe wat gegrom op Twitter of in de krant. Dat geeft me toch gevoel dat iedereen het eigenlijk wel best vindt zoals het gaat en lekker met zichzelf bezig is. Het is al heel lang geleden (maar nog niet zo lang dat ik het me niet herinner) dat de politieke verhoudingen gepolariseerd waren, dat mensen veel meer tegenover elkaar stonden. Ik snap niet dat dat niet terugkomt. Met Trump (weliswaar in een ander land) en het gevaar dat Wilders de grootste partij krijgt valt er wel weer wat om je over druk te maken (klopt deze zin wel?).

Over Wilders maak ik me trouwens niet zo'n zorgen. Die man heeft geen benul wat hij in of buiten het parlement zou moeten als hij de macht krijgt. Er staat ook geen organisatie achter hem. Ik vind het wel een kwalijk idee dat er één volk zou zijn met één mening, ik hoop dat dat niet al te besmettelijk is.

Eigenlijk zijn er hele andere dingen om je druk over te maken: ongelijkheid, want die wordt groter in tijden van economische malaise (niet doen alsof er geen crisis meer is, bovendien kan er morgen een nieuwe komen). Als de koek kleiner wordt, wordt hij oneerlijke verdeeld. Hopelijk heeft een goeie socioloog die wetmatigheid al eens beschreven, anders kan ik het straks zelf doen.

Maar nog erger is dat jongeren niks met politiek te maken willen hebben. Die gaan de wereld dus niet verbeteren, terwijl het hun wereld is. Ik red me wel tot mijn pensioen. En het staat me ook tegen dat ze warm lopen voor  "gemeenschapsafbakening". Als er iets is wat ik niet snap is het nationalisme. Hoe kun je nou trots op een land zijn als dat het enige is dat je kent? Ik bedoel, het kan wel, maar het betekent helemaal niks. Bovendien zijn alle mensen in dezelfde omstandigheden hetzelfde. De echte rpoblemen - klimaatverandering, ongelijheid, ook veiligheid - kun je alleen maar internationaal oplossen. En dan gaan mensen de volksaard verheerlijken. Ik vind het altijd vreselijk als ik weer teug ben van vakantie in Nederland. Alles is hier altijd hetzelfde (voor iemand die er altijd gewoond heeft).

Die heropleving van het nationalisme (heeft Linda de Mol, die altijd zo spontaan doet, daar niet een show over bij de Tros?) is natuurlijk niets anders dan het steun zoeken bij elkaar uit angst om te verliezen (de Amerikaans-Europese overheersing is wel voorbij, met name omdat de grootste economie van de wereld - dat zijn wij - liever onderling ruziet, dan iets positiefs te doen). En als je nergens meer terecht kan zoek je je familie op of - in iets groter verband - je land. Maar ik vind dat dus helemaal niks en er is ook nooit iets goeds uit voorgekomen.